Điện là một phần không thể thiếu trong đời sống hiện đại. Dù là nhà ở, văn phòng hay công trình xây dựng, hệ thống điện đều đóng vai trò trung tâm trong việc vận hành các thiết bị phục vụ nhu cầu sinh hoạt và sản xuất. Tuy nhiên, việc chọn thiết bị điện an toàn cho nhà ở và công trình dân dụng lại không được nhiều người chú trọng đúng mức. Nếu lựa chọn sai thiết bị, không chỉ gây thiệt hại tài sản mà còn ảnh hưởng đến tính mạng con người. Vậy làm thế nào để lựa chọn thiết bị điện vừa an toàn, vừa tiết kiệm và bền lâu? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Tại sao cần chọn thiết bị điện an toàn cho công trình?
Hệ thống điện là bộ phận vận hành liên tục và xuyên suốt, do đó cần đảm bảo tuyệt đối về mặt kỹ thuật và an toàn.
Giảm thiểu nguy cơ chập cháy
Một thiết bị điện không đạt tiêu chuẩn có thể dễ dàng gây ra hiện tượng chập điện, quá tải, rò rỉ dòng điện. Điều này dẫn đến nguy cơ cháy nổ, đặc biệt trong những công trình có mật độ người ở cao như chung cư, nhà phố hoặc văn phòng.
Bảo vệ người sử dụng
Thiết bị có khả năng chống giật, chống rò rỉ điện sẽ hạn chế rủi ro điện giật nguy hiểm cho người sử dụng, đặc biệt là trẻ nhỏ và người già.
Tăng tuổi thọ hệ thống điện
Sử dụng thiết bị điện đúng chuẩn giúp kéo dài tuổi thọ toàn bộ hệ thống, giảm thiểu chi phí sửa chữa, thay thế và tránh được những sự cố nghiêm trọng trong quá trình sử dụng.
Những tiêu chí quan trọng khi lựa chọn thiết bị điện
Chọn thiết bị điện cần dựa trên nhiều yếu tố, không chỉ là giá cả mà còn bao gồm chất lượng, xuất xứ và tính năng bảo vệ.
Xuất xứ và thương hiệu rõ ràng
Ưu tiên hàng chính hãng
Thiết bị điện cần được mua từ những nhà sản xuất uy tín, có tên tuổi và thương hiệu như Panasonic, Schneider Electric, Sino, LS, Mitsubishi… Đây là những đơn vị có quy trình sản xuất nghiêm ngặt và kiểm định chất lượng trước khi bán ra thị trường.
Chứng nhận tiêu chuẩn
Thiết bị đạt các chứng nhận như ISO 9001, IEC (Ủy ban kỹ thuật điện quốc tế), TCVN (Tiêu chuẩn Việt Nam) sẽ đảm bảo độ an toàn, tương thích điện áp và khả năng làm việc ổn định trong môi trường Việt Nam.
Có tem chống hàng giả
Đây là yếu tố bắt buộc giúp người tiêu dùng tránh mua nhầm sản phẩm trôi nổi, nhái thương hiệu, vốn thường không được kiểm định chất lượng rõ ràng.
Chất liệu sản xuất
Vỏ cách điện cao cấp
Thiết bị như công tắc, ổ cắm nên có vỏ làm từ nhựa ABS hoặc polycarbonate chống cháy, chịu nhiệt tốt. Những chất liệu này giúp ngăn ngừa chập điện trong điều kiện sử dụng kéo dài.
Kim loại tiếp điểm chất lượng
Tiếp điểm bằng đồng nguyên chất hoặc hợp kim đồng sẽ đảm bảo khả năng truyền dẫn điện tốt, không bị nóng lên hay đánh lửa khi tiếp xúc nhiều lần.
Khả năng chống bụi, chống nước
Với các vị trí ngoài trời hoặc môi trường ẩm ướt, thiết bị cần đạt chuẩn chống bụi – chống nước như IP44, IP55, đặc biệt với công trình ở vùng biển, nhà xưởng, nhà bếp…
Tính năng an toàn tích hợp
Tự ngắt khi có sự cố
Nên ưu tiên thiết bị có cơ chế tự động ngắt khi quá tải, chống rò điện, hoặc khi dòng điện vượt ngưỡng cho phép, đặc biệt là aptomat và chống giật.
Cơ chế chống giật
CB chống giật (RCBO, ELCB, RCCB) là loại thiết bị cần thiết cho nhà ở hiện nay. Khi phát hiện rò rỉ dòng điện từ 30mA trở lên, thiết bị sẽ lập tức ngắt mạch để bảo vệ người sử dụng.
Có đèn báo hiệu hoặc tín hiệu cảnh báo
Một số thiết bị hiện đại tích hợp đèn LED hiển thị trạng thái hoạt động hoặc cảnh báo dòng rò, giúp người dùng theo dõi được sự cố kịp thời.
Các loại thiết bị điện cần đặc biệt lưu ý khi chọn mua
Khi xây dựng hoặc cải tạo nhà cửa, bạn cần xác định rõ từng loại thiết bị sẽ sử dụng, từ đó chọn mua đúng chủng loại và đúng công suất.
Aptomat (CB – Circuit Breaker)
Vai trò của aptomat
Aptomat là thiết bị bảo vệ tự động có chức năng ngắt điện khi dòng điện vượt quá mức cho phép. Đây là thiết bị bắt buộc trong mọi công trình từ dân dụng đến công nghiệp.
Cách chọn CB phù hợp
Nên chọn aptomat có dòng cắt phù hợp (thường là 6kA đến 10kA cho nhà dân) và dòng định mức tương ứng với tổng công suất sử dụng (16A, 32A, 63A…). Ngoài ra, hãy chú ý phân biệt CB 1 pha và 3 pha.
Ưu tiên loại có tính năng chống giật
Một số dòng aptomat có tích hợp chống giật (RCBO) sẽ ngắt điện khi phát hiện rò rỉ, giúp tăng cường mức độ an toàn cho người dùng.
Dây điện
Dây đồng nguyên chất
Dây điện là xương sống của hệ thống. Nên chọn dây lõi đồng nguyên chất, tiết diện phù hợp với thiết bị sử dụng. Tránh dùng dây lõi nhôm hoặc dây tái chế dễ đứt gãy, nóng chảy.
Lớp vỏ cách điện bền
Vỏ dây phải là PVC chống cháy hoặc XLPE chịu nhiệt. Đối với dây chôn âm tường, nên chọn dây có hai lớp cách điện để tránh hư hỏng do va chạm hoặc côn trùng.
Chọn dây theo công suất
Ví dụ: Dây 2.5mm² dùng cho ổ cắm, 1.5mm² dùng cho đèn, 4mm² dùng cho máy lạnh, bình nóng lạnh…
Ổ cắm và công tắc
Cấu tạo chắc chắn
Ổ cắm phải có kẹp giữ phích cắm chắc chắn, không bị lỏng hoặc đánh lửa khi cắm vào. Công tắc cần có tiếp điểm đồng, thao tác nhẹ và chắc tay.
Có nắp che và chống nước
Ở những khu vực như ban công, hành lang ngoài trời hoặc nhà tắm, ổ cắm nên có nắp che kín hoặc đạt chuẩn chống nước IP44 trở lên.
Hài hòa với thiết kế nội thất
Ngoài yếu tố kỹ thuật, hãy chọn mẫu mã công tắc và ổ cắm phù hợp với phong cách thiết kế chung của ngôi nhà để tăng tính thẩm mỹ.
Một số sai lầm thường gặp khi chọn thiết bị điện
Chọn thiết bị quá rẻ, không rõ nguồn gốc
Thiết bị giá rẻ thường đi kèm với chất lượng thấp, vật liệu kém an toàn và tuổi thọ ngắn. Sử dụng lâu dài có thể gây chập cháy, tai nạn điện.
Không tính toán công suất trước khi lắp đặt
Nhiều gia chủ không tính tổng công suất tải, dẫn đến chọn CB hoặc dây điện sai thông số, gây quá tải cho hệ thống điện.
Thi công sai kỹ thuật
Kể cả thiết bị tốt, nếu thi công sai như nối dây hở, không lắp gen cách điện, gắn CB sai cực… thì vẫn tiềm ẩn nguy cơ chập cháy.
Hướng dẫn lựa chọn thiết bị theo khu vực trong nhà
Phòng khách
Ưu tiên các ổ cắm âm tường, công tắc bố trí thuận tiện. Nên dùng dây dẫn âm tường có lớp bảo vệ chống cháy. Lắp đặt thêm CB chống quá tải riêng nếu có nhiều thiết bị giải trí.
Phòng bếp
Đây là nơi sử dụng nhiều thiết bị điện công suất lớn như bếp từ, lò nướng, máy hút mùi. Nên bố trí ổ cắm chống nước, CB riêng biệt và dây điện chịu nhiệt tốt.
Nhà tắm, khu vực ẩm ướt
Chỉ sử dụng ổ cắm chống nước (IP44 trở lên), thiết bị có chống giật. CB chống rò (RCD) bắt buộc trong khu vực này.
Ban công, ngoài trời
Lắp thiết bị đạt chuẩn IP cao (IP55), tránh để nước mưa hoặc bụi xâm nhập. Các dây điện ngoài trời nên đi trong ống cứng hoặc ống gen bảo vệ.
Việc lựa chọn thiết bị điện đúng cách không chỉ giúp bạn tiết kiệm điện năng mà còn bảo vệ an toàn cho người và tài sản. Cách chọn thiết bị điện an toàn cho nhà ở và công trình dân dụng đòi hỏi sự hiểu biết nhất định về kỹ thuật, tiêu chuẩn an toàn cũng như sự cẩn trọng trong quá trình lắp đặt và sử dụng. Để có hệ thống điện bền vững, đừng bao giờ chọn sản phẩm chỉ vì giá rẻ mà bỏ qua yếu tố an toàn. Hãy đầu tư đúng từ đầu để tránh những hệ lụy nghiêm trọng về sau.
